Panama

Donderdag  4 januari 2018  Van Zuid- naar Noord Amerika   33 km 
 
Het eerste dat ik deze ochtend doe is mijn balkon op lopen. Ik heb een hotelkamer op de vierde verdieping in de Calle Equador in Panama City. Ik zie nu dat als ik een paar blokken naar links kijk -door de straat met palmbomen- dat ik de zee zie. Gisteren kwam ik -na de vliegreis uit Amsterdam- hier in het donker aan en ik kon de zee toen niet zien. Wel zag ik toen de kerstverlichting in de straat en in het -twee blokken naar rechts- Parque Porras.
img3906

Beneden in het restaurant onder mijn hotel bestel ik een ontbijt van pannekoeken en een fruitsalade. Hoewel ik zeker geen Spaans spreek, weet ik genoeg Spaaanse woorden om de menukaart hier te lezen, mijn eten te bestellen en de rekening te vragen. Ook kan ik tellen in het Spaans. Dat zal zeker van pas komen de komende maanden.

Ik vertrek vandaag nog niet voor mijn fietstocht naar Denver Colorado. Vandaag maak ik eerst een dagtocht door de stad. Vanaf mijn hotel ben ik al heel snel aan de kust. Hier ligt op een fraaie promenade een fietspad richting Casco Viejo. Voor ik die kant op fiets kijk ik eerst nog in de andere richting, naar de skyline van de hoogbouw bij Punta Pailtilla. Als ik even later onder een viaduct door fiets -vlak voor Casco Viejo- word ik ingehaald door een andere fietser die vraagt "Hoe gaat het met de Hollandse fietser vandaag." Hij heeft mijn NL-sticker gezien en ik neem aan dat het een Europeaan is, want ik kan me niet voorstellen dat een Amerikaan weet wat dat "NL" betekent.

Casco Viejo is niet het oudste stadsdeel. Dat zijn 8 kilometer verderop gelegen ruines van Panama Viejo. Dat is echter in 1671 geplunderd en daarna werd er een nieuwe stad -Casco Viejo-aangelegd. Casco Viejo ligt op een schiereiland en is een leuke oude stad. Voor een deel vind ik de naam casco heel toepasselijk. Van een groot aantal panden staat alleen het casco nog. Gelukkig is men begonnen met de restauratie van de oude stad. Een deel van de panden zijn al prachtig opgeknapt en een ander deel wordt op dit moment verbouwd.  Zo staat de kathedraal op de Plaza de la Independencia nog in de steigers.

Er is overal politie op straat. Vaak is de politie ook bewapend en lopen ze met kogelvrije vesten aan. Het lijkt hier wel een politiestaat. Er is bijna net zoveel politie en legereenheden op straat als in Noord Korea. Een paar straten -waar ik door fiets- lijken op een echte achterbuurt, met veel ogenschijnlijk slecht volk en veel afval op straat terwijl er veel huizen op instorten staan. Op zo'n moment is die politieaanwezigheid wel prettig. Over het algemeen krijg ik er echter een onveilig gevoel van als er overal politie aanwezig is. Ik denk dan dat het zo onveilig is dat het wel nodig zal zijn om zo veel politie in te zetten.

IMG3951Na Casco Viejo fiets ik de Causeway naar Isla Flamengo op. Deze weg -naar een paar eilanden voor de kust- ligt op een dam die is aangelegd ter bescherming van het Panamakanaal. De ingang van het Panamakanaal ligt dus achter de dam. Ik zie een 200 meter lang containerschip varen in de richting van Het Panamakanaal. Ook zie ik de Puente de las Americas. Dit is een prachtige oude brug over het kanaal. Op het begin van de Causeway staat een museum met een aparte dakkonstructie met allemaal verschillende kleuren dakplaten.


Vlak voor Isla Flamengo is het zicht op de skyline van de hoogbouw -achter Casco Viejo- van de moderne stad erg fraai. Over de hele lengte van de causeway is een fietspad aangelegd. Wielrenners rijden dit kleine stukje weg steeds op en neer. Toeristen kunnen aan het begin van de route een fiets huren of nog beter een fiets mee nemen van huis uit. Op de terugweg kijk ik naar de flamingo's en bestel lasagna bij een Italiaans restaurant.


Vlak bij de Causeway ligt de Puente de las Americas. Het fietspad naar de brug is heel erg smal. Ik ben blij dat ik geen bagage op mijn fiets heb hangen, want ik denk niet dat ik dan over het fietspad kan fietsen. Het alternatief om op de drukke en smalle weg rijden is hier geen optie. Daarvoor is de weg veel te gevaarlijk. Voor morgen heb ik gepland een brug verder naar het noorden over te fietsen, maar hiervan heb ik gelezen dat dit een snelweg is. Vanavond zal ik op internet kijken of ik die brug over mag fietsen.

Op de brug zelf is iets meer ruimte op het fietspad. Dit pad ligt vol met afval en uitstekende delen van putdeksels. Op deze manier is het nog best spannend om zo van Zuid naar Noord Amerika te fietsen. Aan de andere kant van de brug stop ik bij een monument ter herinnering aan de goede betrekkingen tussen China en Panama. Hier heb ik het mooiste uitzicht op de brug.  Ik fiets aan dezelfde kant weer terug. Ik weet namelijk niet waar ik naar de andere weghelft kan fietsen. Ik heb wel gezien dat er op het einde van de brug een pad onder de weg door loopt, waar ik tussen wat omgevallen hekwerken door naar de andere kant van de weg kan komen. Met de fiets in de hand vind ik het te gevaarlijk om daarlangs te gaan en bovendien lijkt het fietspad aan de andere zijde nog smaller en slechter.

Op de terugweg naar mijn hotel fiets ik over de weg die in zee ligt -de Cinta Costera- en die met een boog om het schiereiland waarop Casco Viejo ligt gaat. Langs deze weg is een prachtig fietspad aangelegd en het uitzicht op de hoogbouw van de stad is erg fraai. Aan het einde van het fietspad kom ik terug op de promenade richting mijn hotel.

In het begin van de avond wandel ik door het Parque Porras met zijn fraaie verlichting en zijn sneeuwpoppen bij de ingangen. Op zoek naar een restaurant wandel ik nog op en neer door de Calle Equador. Het beste restaurant in de buurt lijkt het restaurant onder mijn hotel. Hier bestel ik mijn avondeten. De ober vraagt in het Spaans of ik mijn cola meteen wil hebben of later bij het eten. Ik verbaas me erover dat ik dit allemaal kan verstaan.

Na het eten wandel ik naar de promenade langs de kust. Dit is de plek waar je moet zijn op deze tijd van de dag. Het is erg druk met wandelaars, joggers, spelende kinderen, fietsers en sporters rond de sportvelden langs de promenade. Ik denk dat de mensen hier nog heel vaak moeten komen. Ze zien er namelijk erg slecht uit.  Misschien denk ik dit omdat ik maanden door Azië heb gefietst met bijna alleen maar magere mensen, maar ik heb nog nooit zoveel te dikke mensen gezien. En met name de vrouwen dragen meestal strakke kleding, waardoor al die uitpuilende borsten, heupen en driedubbele buiken erg goed zichtbaar worden.
IMG4024
Wat ik ook heel erg opvallend vind is dat ik denk dat er hier heel veel mensen zijn met Afrikaans bloed. Volgens mijn reisgids zijn echter 60% van de mensen in Panama Mestiezen -gemengd bloed van Indianen en Europeanen- en 15% Mulatten -gemengd bloed van Afrikanen en Europeanen- en 5% van Afrikaanse komaf. Die laatste 2 groepen zouden volgens mijn reisgids vooral in het Caribisch gebied -aan de andere kant van het land- wonen.

Terug in mijn hotel ga ik internetten in de lobby, want op mijn slaapkamer werkt de wifi niet. Ik zie een slechte weersvoorspelling en ik lees een verhaal van een fietser die zegt dat je de nieuwe brug niet met de fiets over mag gaan. Ik moet morgen dus -na mijn geplande bezoek aan de sluizen van het Panamakanaal- toch weer over de oude brug naar Noord Amerika.

Maandag  8 januari 2018  Carretera de Sona   96 km  1274 hm
 
Panama heeft een zeer beperkt wegennetwerk. Er is eigenlijk maar één weg door het land met een paar zijwegen. Dat is de Panamericana of Interamericana. Nu zou je denken dat -zoals soms op kaarten aangegeven staat- je van Alaska naar Vuurland kunt rijden over deze weg. Maar deze weg loopt dood in het regenwoud van de Darien nog voor de grens met Colombia. Er bestaat dus helemaal geen weg van Alaska naar Vuurland.

Ik fiets dus op weg naar Costa Rica over de Panamericana. Echter er is over een lengte van ruim 100 kilometer een alternatief via het plaatsje Sona. Dit is de Carretera de Sona, die ik gisteren in de middag op gefietst ben. Ik ben nu in het lelijke plaatsje Sona. In de tuin van een woonhuis zijn hier een aantal kamers gebouwd rond een leuk klein zwembad. Hier heb ik vannacht geslapen. Bij nog een ander hotel iets verderop in de straat bestel ik mijn ontbijt met een kopje thee. Ik krijg geen thee bij mijn ontbijt. Als ik vraag waar mijn thee blijft, blijkt dat de thee op is en ze hebben alleen camillethee. Daar heb ik geen zin in en daarom eet ik mijn gebakken eieren op met een glaasje koud water.

IMG4046Gisteren heeft het geregent op het einde van de middag en daardoor is het vanochtend mistig. De Carretera de Sona is een heerlijke 2-baans slingerweg door de tropische heuvels. Het landschap bestaat uit grasland met heel veel bomen. Er zijn hier veel veeboeren met runderen. Ik verbaas me er altijd over dat -terwijl het gras zo mooi groen is- de runderen in de tropen meestal brood mager zijn. De veehouders rijden hier nog veel te paard.
alinea hier boven 4046

De weg gaat steeds bergop en bergaf, maar het eerste deel gaat het meer bergop dan bergaf. Op ongeveer 200 meter hoogte is er een klein dorp op een afslag. Er staan geen borden op de afslag, maar op mijn gps kan ik zien dat ik links moet aanhouden. De weg naar rechts gaat naar de Panamericana en daar wil ik op het einde van de dag pas weer uit komen. Bij een klein winkeltje koop ik een zakje met zoete broodjes en wat jus uit de koelkast. Ik neem plaats op een bankje in het bushokje dat hier staat. Daar drink ik de jus op. De broodjes bewaar ik voor later.

Voor ik verder fiets maak ik een paar foto's van de eenvoudige kerk van het dorp. Als ik even later het dorp uit fiets begint het op te klaren. De mist verdwijnt en de zon brandt al snel op mijn armen en in mijn nek. Ik kom al snel op het hoogste punt -250 meter hoogte- van de dag. Ik stop een paar keer om foto's te maken van het leuke heuvellandschap.

Na een flinke afdaling gaat de weg meteen weer omhoog. Het laatste deel van de beklimming fiets ik in de hete zon. Nog voor ik boven ben, moet ik stoppen. Ik heb een hongerklap en mijn benen willen geen meter meer verder. In de schaduw van een boom eet ik eerst een zoet broodje, daarna klim ik naar een hoogte van 170 meter. In het dorpje op de top koop ik een flesje jus en een flesje cola. Dit drink ik op en ik eet nog 2 zoete broodjes.

Vlak na mijn tussenstop is er een uitzichtspunt waar ik zicht heb op de Stille Oceaan. Ik zie dat verderop langs de kust mangrove zijn. Ik maak een paar foto's, want ik verwacht dat het nog heel lang gaat duren voor ik de zee weer zie. Op mijn gps zie ik dat er de komende tien kilometer -terug naar de Panamericana- minder bochten in de weg zitten. De weg heeft -zoals ik verwacht- daardoor ook minder hoogteverschillen. Vlak is de weg niet, want elke kilometer moet ik een heuvel over fietsen.

Op het midden van de middag kom ik terug op de Panamericana. De weg is hier nieuw. Terwijl op mijn kaart nog een 2-baansweg staat, ligt er nu een nieuwe 4-baansweg met gescheiden rijbanen en een uitstekende vluchtstrook. Daar ben ik blij om, want met name de eerste dag op deze weg was die vluchtstrook erg slecht en soms was er zelfs helemaal geen vluchtstrook. Het was toen ook nog veel te druk met veel te hard rijdende auto's om veilig op de weg te kunnen fietsen. Bij elke naderende vrachtauto moest ik dan snel de weg af.

Het valt me tegen dat er op de kruizing waar ik de Panamericana op fiets geen winkeltje is om een lekkere koude frisdrank te kopen. Ook bij de afslag naar het volgende dorp is geen winkel. Wel is hier een voetgangersbrug en een bushokje. Ik stal mijn fiets in de schaduw van het bushokje. Zelf ga ik niet in het bushokje zitten. De zon is bloed heet vandaag. De schaduw van het bushokje ziet er aanlokkelijk uit, maar zo'n dunne dakplaat boven op het bushokje wordt door de tropenzon heel erg warm. Ik heb geen zin om in de schaduw te zitten met een warme dakplaat -die warmte uitstraalt als een kachel- boven mijn hoofd. Ik ga voor deze pauze op de trap van de voetgangersbrug zitten in de schaduw van een dikke betonkolom.
IMG4086
Vlak na deze pauze is er een supermarkt. De supermakten in Panama zijn heel erg lelijk. In een loods worden een paar stellingen geplaatst en dat is het dan. Deze supermarkt is wel kleurrijk door de Indianen vrouwen die bij de ingang staan. Terwijl ik een lekker koude cola drink verbaas ik me erover dat na 500 jaar nog steeds Indianen zijn die zich anders kleden dan de overige bevolking. En dat terwijl het grootste deel van de bevolking al heel lang bestaat uit een mengeling van Indianen en Spanjaarden. Volgens mijn reisgids was ook honderd jaar na de komst van de Europeanen het aantal Indianen met 95% gedaald. 

Een paar kilometer verder komen er een paar gaucho's -veedrijvers te paard- met een rode doek in de hand de Panamericana op rijden. Ze sluiten even de weg af omdat er een kudde met runderen moet over steken. Door nog een vijftal mannen te paard worden de runderen de weg over gejaagd.

Vijf kilometer voor San Felix verlaat ik de weg. Op mijn gps zie ik een kleine weg staan die naar San Felix gaat en die weg is korter dan via de hoofdweg naar het dorp dat 4 kilometer ten zuiden van de hoofdweg ligt. De kleine weg bestaat uit versleten asfalt tot ik bij een oude vervallen brug kom. Ik fiets de brug over en aan de andere zijde van de brug is een 5 meter diep gat gegraven in de weg. Er is nog een smal pad dat langs het gat gaat. Het is zo smal dat ik eerst mijn bagage voorbij het gat draag en daarna -met gevaar om in het gat te vallen- mijn fiets.

Over een steenslagweg kom ik in San Felix aan. Bij een hostal langs de weg is niemand aanwezig. Ik heb geen zin om te wachten dat er later op de dag nog iemand langs komt en ik ga op zoek naar een ander hotel. Vijf honderd meter verderop is een B&B. Hier neem ik voor $35,-- een kamer. De vrouw van de B&B vraagt of ik vanaf de kust kom. Ik leg haar uit hoe ik gereden ben vanaf Sona. Ze stoort zich eraan dat de weg over die gevaarlijke brug niet van Google-maps verwijderd wordt. Nu heb ik de route van een kaart van mijn gps, maar dat vertel ik haar niet

Bij wijze van uitzondering fiets ik aan het begin van de avond naar het 2 kilometer verderop gelegen dorp. Ik ben namelijk een lange afstandfietser en geen korte afstandfietser, maar de weg lijkt me te saai om te wandelen. In het dorp ga ik eten bij een pizzeria. Ik vind het moeilijk om te kiezen tussen een regular pizza of een family pizza. Die laatste is 2 keer zo duur en die is misschien wel te groot, maar de regular pizza is misschien wel te klein voor een wereldfietser. Als alternatief bestel ik een regular pizza met extra kaas en ik neem er een goedvullende bananenshake bij.

De mannen -aan de tafel naast me- horen me in het Engels praten met de serveerster en vragen me of het niet heel erg moeilijk is om hier rond te reizen terwijl je geen Spaans spreekt. Ik vertel ze dat ik net een paar maanden in China ben geweest en dat ik daar ook zonder de taal te spreken eten kon bestellen. En ik spreek veel meer Spaans dan Chinees. Ik vertel ze ook dat ik het wel heel erg raar vind dat men -nu ik net naar Amerika gevlogen ben- me hier "Americano" noemt. Ik begrijp wel dat men denkt dat ik uit de Verenigde Staten van Amerika kom en die worden hier zo genoemd. Maar voor een Europeaan die aan is gekomen in Amerika en daar wonen volgens mij -ook in Panama- Amerikanen is dit heel erg raar. En nu noemen die Amerikanen mij "Americano".
alinea hier boven 4111

De mannen vertellen me dat er morgen een feestdag is. Dit is ter herdenking van de slachtoffers die gevallen zijn bij de rellen van 1964 toen de inwoners van Panama het Panamakanaal bestormd hebben. Het Kanaal werd toen geheel door de Verenigde Staten beheerd en de mensen uit Panama wilden zelf over het Panamakanaal beschikken. Inmiddels is deze situatie geheel gewijzigd en een paar jaar geleden is er zelfs een referendum gehouden of men wel of niet nieuwe extra grote sluizen moest aanleggen.

Morgen fiets ik nog een dag over de Panamericana naar David en overmorgen fiets ik de grens over naar Costa Rica. In Panama heb ik 576 kilometer gefietst met 4736 hoogtemeters.

Hoogtepunt van Panama vind ik Panamastad -met Casco Viejo, de causeway naar Isla Flamengo, Puente de las Americas en de promenade langs de kust- en de Carretera de Sona.

Ik heb in de afgelopen 7 dagen $ 411,-- uitgegeven. Dit bedrag is exclusief € 23,-- voor mijn fietsdoos op Schiphol en $ 35,-- voor de taxi van het vliegveld naar Panama-stad. Gemiddeld is dit $ 58,71 per dag (ongeveer € 51,06) en dit is inclusief de $ 15,-- entreegeld bij de Miraflores sluizen. De helft van deze kosten heb ik uitgegeven aan de overnachtingen. Ik heb 6 keer in een hotel geslapen en 1 keer op een camping. Voor de hotels heb ik gemiddeld $ 30,42 uitgegeven en voor de camping $ 10,-- per nacht.